معرفی بخش درمان ناباروری

مرکز درمان ناباروری شیراز

بخش درمان ناباروری مرکز درمان ناباروری شیراز متشکل از برترین متخصصان زنان و نازایی می باشد. روش های به کار گرفته شده در این بخش از به روزترین روش های حال حاضر در دنیا می باشد. استفاده از روش های کمک باروری به عنوان درمان ناباروری بطور چشمگیری به ویژه در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته است. برای اطلاع بیشتر از چگونگی عملکرد بخش درمان ناباروری مرکز درمان ناباروری شیراز با ما همراه باشید.

معرفی کلی تلقیح داخل رحمی (IUI) به عنوان درمان ناباروری

IUI به عنوان درمانی موثر، ارزان و روشی با یادگیری آسان در زنان با حداقل یک لوله رحمی باز، می باشد. عوارض IUI، از قبیل سندرم تحریک بیش از حد تخمدان و حاملگی چند قلویی در مقایسه با IVF بسیار کمتر می باشند. روش IUI را به راحتی در همه بیمارستان ها حتی با تجهیزات کم هم می توان انجام داد. تلقیح داخل رحمی اسپرم به معنی تخلیه اسپرمی که به روشهای ویژه ای آماده شده، در داخل حفره رحمی در زمان تخمک گذاری می باشد. IUI را می توان در سیکل طبیعی یا سیکل های تحریک شده انجام داد. شواهد موجود حاکی از آنست که IUI در سیکل های تحریک شده با استفاده از داروهای آنتی استروژن از قبیل کلومیفن، یا دوز پایین گنادوتروپین قابل انجام است. میزان حاملگی با IUI در سیکل های تحریک شده توسط محققین بین ۱۰ تا ۲۱ درصد گزارش شده است.

موارد استفاده IUI

در موارد ناباروری بعلت عامل مردانه و همچنین عامل زنانه می توان از IUI استفاده کرد. عامل زنانه جهت IUI شامل: عدم تخمک گذاری مزمن با علل اختلالات اندوکرین از قبیل سندرم تخمدان پلی کیستیک، نقائص آناتومیک واژن و سرویکس، اندومتریوز متوسط و اختلالات جنسی از قبیل واژینیسموس می باشند. اصلی ترین عامل مردانه برای IUI شامل پارامترهای غیر طبیعی خفیف یا متوسط اسپرم می باشد. سایر علل شامل نقائص آناتومیک آلت تناسلی مردانه از قبیل هیپوسپادیاس، اختلالات جنسی و انزالی، انزال رتروگرید و عوامل ایمونولوژیکی می باشند. عوامل ترکیبی مردانه و زنانه و ناباروری غیر قابل توجیه سایر علل انجام IUI می باشند.

ارزیابی تشخیصی قبل از IUI

ارزیابی تشخیصی یک زوج قبل از انجام تلقیح داخل رحمی (IUI) باید به آزمونهایی محدود شود که به پیشگویی موثر بودن IUI کمک می کنند. به طور کلی مهمترین اندیکاسیونهای IUI اختلالات متوسط مایع سیمن و ناباروری غیر قابل توجیه طولانی مدت می باشند. سن زن و طول دوره ناباروری مهمترین عوامل پیشگویی کننده نتایج IUI هستند و برای دانستن آنها هم نیاز به انجام هیچ آزمونی نیست. ارزیابی شریک جنسی مذکر در قدم اول منحصر به انجام آنالیز سیمن است و اگر این آنالیز نرمال باشد معمولا ارزیابی بیشتری انجام نمی شود. 

یک آنالیز سیمن در صورتی که معیارهای 2010- WHO را دارا باشد نرمال در نظر گرفته می شود.این معیارها شامل حجم بیشتر از mL ۱/۵ ، غلظت بیشتر از mL / ۱۰6 × ۱۵ ، شمارش کلی اسپرم بیشتر از و درصد تحرک اسپرم بیشتر از ۴۰ ٪ همراه با مورفولوژی نرمال بیشتر از ۴ ٪ هستند. نکته قابل توجه این است که کیفیت مایع سیمن در یک مرد می تواند بطرز چشمگیری در طول زمان تفاوت داشته باشد. بنابراین در صورت غیر طبیعی بودن آنالیز اول انجام آنالیز دوم سیمن ضرورت دارد.

در طی بررسی ناباروری، بایستی شرح حال کامل از زوجین اخذ شده و معاینه فیزیکی کامل زنان انجام شود. همه زنان باید تحت معاینه ژنیکولوژیک و غالباً سونوگرافی به عنوان قسمتی از ارزیابی تشخیصی روتین ناباروری قرار بگیرند. سونوگرافی در برخی از زنان ممکن است پاتولوژی تخمدان، آنومالیهای رحمی، توده های رحمی و یا هیدروسالپنکس را شناسایی کند. برای موفق بودن IUI، لوله های فالوپ باید باز باشند. برای ارزیابی لوله ها، به طور معمول از آزمونهای هیستروسالپنگوگرافی ( HSG ) و لاپارسکوپی تشخیصی ( DL ) استفاده می شود. هیستروسالپنگوگرافی آزمون خط اول و لاپاروسکوپی تشخیصی آزمون مرجع در صورت مشاهده هرگونه مشکل در HSG می باشد. در حال حاضر توصیه می شود در صورت برنامه ریزی برای HSG ، IUI و یا سونوهیستروسالپنگوگرافی برای بیماران انجام شود. در صورت مشاهده پاتولوژی لوله ای در HSG یا سونوهیستروسالپنگوگرافی، لاپاروسکوپی تشخیصی برای ارزیابی دقیق تر انجام شود.

بطور خلاصه، برای ارزیابی قبل از انجام IUI، گرفتن شرح حال کامل عوامل مونث شامل طول دوره ناباروری، سیکل قاعدگی و ارزیابی خطر حضور پاتولوژی لوله ای ضروری است، از سوی دیگر انجام آنالیز سیمن نیز بایستی از همان ابتدا مد نظر قرار گیرد. اما انجام ارزیابی روتین TSH و پرولاکتین قبل از هر گونه اقدام درمانی ضرورت دارد. از سوی دیگر، اگرچه آزمونهای لوله ای اغلب به صورت روتین انجام می شوند اما در غیاب عوامل خطر برای پاتولوژی لوله ای، ارزش محدودی دارند.

چه زمانی برای انجام IUI مناسب است؟

ناباروری به عدم وقوع بارداری بعد از یکسال تماس جنسی بدون استفاده از هر گونه روش پیشگیری از بارداری اطلاق می شود. حدود ۹۰-۸۵ ٪ زوجهای جوان و سالم ، طی یک سال تماس محافظت نشده و غالبا طی شش ماه باردار می شوند. به ۱۵-۱۰ ٪ زوجهای باقیمانده نابارور یا کم بارور اطلاق می شود. ارزیابی پایه باروری، بعد از گذشت اولین سال از تماس جنسی بدون پیشگیری و در افراد بدون سابقه پزشکی و مشکل خاص، شروع می شود. در صورت وجود هرگونه عامل خطر برای ناباروری در زوجین و یا در افراد بالاتر از ۳۵ سال، این ارزیابی پس از شش ماه از تماس محافظت نشده و یا در اولین ویزیت انجام می شود.

در بین زوجهای نابارور مراجعه کننده به متخصص زنان و زایمان، در ۵ ٪ موارد عامل سرویکال، در ۳۵ ٪ موارد ناباروری خفیف مردانه، در ۵ ٪ ناباروری شدید مردانه و در ۳۵ ٪ موارد نیز سایر علل ناباروری مشاهده شده است. در ۲۰ ٪ زوجها هیچ علتی برای ناباروری یافت نشده که به آن ناباروری غیر قابل توجیه اطلاق می شود. در زوجهای نابارور با عامل سرویکال، عامل مردانه و نیز غیرقابل توجیه، تلقیح اسپرم داخل رحم یا IUI اغلب اولین قدم در مراحل درمان است. در یک سیکل IUI، در آزمایشگاه سیمن آماده می شود و اسپرمهای متحرک در – حجم کم ( حدود ۰/۵ میلی لیتر ) تغلیظ می گردند و سرانجام در حوالی زمان تخمک گذاری، به وسیله کاتتر، تلقیح آنها به داخل حفره رحم صورت می گیرد.

اندیکاسیونهای زیر اغلب برای IUI با اسپرم شریک جنسی مذکر ذکر می شود:

  • عامل سرویکال
  • اندومتریوزیس ( جزئی تا خفیف )
  • ناباروری مردانه
  • اختلالات جنسی ( اختلالات انزالی، اختلالات آناتومیکال، نورولوژیک و روانی )
  • ناباروری غیر قابل توجیه
  • اختلال عملکرد تخمدان

IUI یک گزینه نسبتا ساده، غیر تهاجمی و ارزان، برای زوجهایی با لوله های باز و با تعداد کافی اسپرم متحرک بعد از آماده سازی اسپرم است. زمانی که IUI پیشنهاد داده شده و یا در نظر گرفته می شود، ۳ تا ۹ سیکل IUI می تواند منجر به میزان تجمعی حاملگی ۵۰-۲۵ ٪ شود و از انجام زودرس IVF جلوگیری کند. IUI در سیکل طبیعی معمولا توصیه نمی شود و شاید بتوان تنها اندیکاسیونهای آن را فقط در زوجهای نابارور با عامل سرویکال تائید شده، و یا اختلالات انزالی برشمرد. در زوجهای نابارور با عامل مردانه متوسط که با ( میلیون ۱۰ > TMSC و ۸۰۰/۰۰۰ < TMSC پس از آماده سازی اسپرم تعریف و شناسایی می شود) می توان IUI را به کار برد. IUI همراه با تحریک کنترل شده ی تخمدانی، بایستی به زوجین با ناباروری غیر قابل توجیه، اندومتریوزیس خفیف و عامل مردانه خفیف پیشنهاد شود.

توضیحات روند درمان از زبان دکتر فاطمه حقیقی متخصص زنان فلوشیپ فوق تخصص نازایی

گروه بندی بیماران مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری شیراز

در رابطه با خدماتی که در این مرکز به شما عزیزان ارائه می دهیم، صحبتی با شما داشتم. ما در این مرکز چند گروه مراجعه کننده داریم:

  1. بیماران مراجعه کننده با مشکلات نازایی
  2. بیماران مراجعه کننده در رابطه با تعیین جنسیت و تعیین سلامت برای تمامی بیماری های ژنیتیک
  3. مشکلات عمومی زنان
  4. ویزیت مادران باردار
  5. غربالگری سرطان دهانه رحم HPV
1زمان مراجعه بیماران جهت بررسی اولیه

روند کلینیک به این شکل است که بیماران روز ۲ تا ۵ قائدگی جهت سونوگرافی به منظور بررسی ذخیره تخمدان به مطب مراجعه می کنند. آزمایشات لازم نیز جهت بررسی رزرو تخمدان درخواست می شود. برای بیمارانی که جهت PGD مراجعه کرده اند، بیماران با سابقه سقط مکرر و سابقه بیماری ژنتیک و ازدواج خویشاوندی مشاوره ژنتیک در خواست می شود. بعد از بررسی اولیه نسبت به انجام معاینات بالینی شرح حال و آزمایشات بیمار درمان لازم و موثر در نظر گرفته شده و شروع می شود.

2روند شروع سیکل درمان

روند درمان به این شکل است که برای بیمار داروهای لازم جهت تحریک تخمدان تجویز می شود. در زمان تعیین شده توسط همکاران در اتاق دستور دارو بیمار داروها را از روز ۲ قائدگی شروع می کند و داروها به صورت تزریق زیر جلدی و یا برخی بصورت عضلانی است. روز ۶ و ۹ قائدگی جهت سونوگرافی و بررسی وضعیت تخمدان و میزان پاسخدهی به دارو بیمار مراجعه می کند و روز تخمک کشی مشخص می شود. شایان ذکر است که میزان پاسخدهی در تخمدان در افراد مختلف متفاوت و طبیعتا روز تخمک کشی نیز متفاوت خواهد بود. در زمان تعیین شده برای تخمک کشی بیمار به همراه همسر و آزمایشات و مدارک لازم به کلینیک مراجعه می کند. روز عمل بیمار می بایست ناشتا مراجعه کند.

3عمل تخمک کشی

یک توضیح مختصر در رابطه با عمل تخمک کشی خدمتتان ارائه می دهیم. این عمل در واقع یک عمل سرپایی محسوب می شود. بیمار بیهوشی مختصر دریافت می کند و عمل تخمک کشی تحت گاید سونوگرافی از طریق واژن انجام می شود. مدت زمان عمل حدود ۱۰ دقیقه می باشد. بیمار پس از انجام عمل تحویل ریکاوری و بخش پرستاری داده شده و پس از ۲ ساعت بیمار مرخص می شود. در رابطه با میزان پاسخدهی تخمدان و تعداد تخمک ها باید گفته شود که میزان پاسخدهی تخمدان در افراد مختلف متفاوت است و طبیعتا تعداد تخمک ها نیز متفاوت است و دو مریض تعداد تخمک مشابه به هم ندارند.

4روند انتقال جنین

روند انتقال معمولا به این صورت است که در اکثر بیماران به علت مصرف داروی تجویز شده و نامناسب بودن محیط دیواره ی رحمی ما ترجیح می دهیم که جنین را فریز کنیم و انتقال را به ۲ سیکل بعد منتقل کنیم. اما همچنان هم بسته به شرایط بیمار ممکن است جنین را به صورت تازه انتقال دهیم. تعداد جنین هایی که انتقال داده می شود بر اساس کیفیت جنین، سن مادر و شرایط رحم تحت نظر جنین شناس است.

5موارد مراجعه جهت انجام PGD

در رابطه با PGD ما برای چند دسته از بیماران PGD را انجام می دهیم:

  • بیمارانی که پدر و مادر هر دو ناقل جهش در یک ژن خاص هستند مثل تالاسمی هموفیلی و تمامی بیماری های ژنتیک
  • بیمارانی که به علت اختلالات کروموزومی مبتلا به سقط مکرر و یا دچار شکست مکرر IVF هستند.
  • مورد بعدی هم انتخاب جنسیت جنین است که به روش زنتیکی می توان به طور قطع جنسیت جنین را قبل از کاشت در رحم انتخاب کنیم.

در رابطه با تعریف سقط مکرر: خانمی که بیشتر از ۲ بار سقط خود به خود پشت سر هم وجود داشته باشد، دارای سقط مکرر است. همچنین اگر بیشتر از ۳ بار هم سقط وجود داشته باشد باز هم یکی از تعریف های سقط مکرر است.

همچنین تعریف شکست مکرر لانه گزینی: بیشتر از ۳ بار انتقال ناموفق جنین با کیفیت مناسب است.

در رابطه با سقط مکرر بهتر است که محصول سقط جهت بررسی ژنتیکی تحویل آزمایشگاه ژنتیک داده شود. شرایطی که جنین باید به آزمایشگاه منتقل شود، باید در ظرف پلاستیکی باشد و اگر بالای ۱۳ هفته باشد ظرف باید حاوی سرم فیزولوژیک باشد و یا اگر زیر ۱۳ هفته باشد ظرف باید خالی باشد. جنین در یخچال نگهداری می شود تا به آزمایشگاه ارسال شود. حداکثر به مدت 3 روز می توان جنین را در یخچال نگهداری کرد. 

تعریف PGD: بررسی ژنتیک جنین ۳ یا ۵ روزه قبل از کاشت در رحم است.

6موارد مراجعه جهت انجام فریز تخمک و یا اسپرم

بیمارانی بعدی که ما در کلینیک با آن ها روبه رو هستیم بیمارانی هستند که رزرو تخمدانی آن ها بنا به عللی مانند بیمارانی که قرار است تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار بگیرند، با مواردی که احتمال از دست رفتن رزرو تخمدان وجو دارد مانند کسانی که سابقه یائسگی زودرس در خانواده دارند در آن ها رزرو تخمک صورت می گیرد. در واقع این روند در رابطه با اسپرم نیز صدق می کند، مانند افرادی که به علت سرطان باید تحت درمان قرار گیرند یا افرادی که مشاغل پر خطر دارند و با سموم و مواد شیمیایی سروکار دارند، می توانند جهت فریز اسپرم مراجعه کنند.

7موارد مراجعه جهت بیماری های زنان

GYN: بیمارانی هستند که به علت بی نظمی سیکلهای قائدگی یا مشکلات هورمونی مراجعه می کنند.

8موارد مراجعه جهت مادران باردار

مراجعه کنندگان دیگر ما خانم های باردار هستند. در واقع در این مرکز ویزیت خانم های باردار در طول ۹ ماه بارداری به همراه غربال گری ژنتیک به صورت فوق تخصصی انجام می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.