اگرچه جنین ها در تمام مراحل اولیه تکاملی خود (از زیگوت تا بلاستوسیست) با موفقیت انتقال داده شده اند، بیشتر انتقال های جنین به داخل رحم، سه روز بعد از لقاح انجام می شود. سیستم های درجه بندی جنین مراحل کلیواژ و بلاستوسیستی، در برنامه های مختلف متفاوت هستند (جداول سه و چهار)، اما ویژگی های شکل ظاهری آنها، به هم شباهت داشته و شامل تعداد سلول ها، قرینگی و شکل بلاستومرها، میزان قطعه قطعه شدن سیتوپلاسمی در فضای اطراف زرده ای و سرعت کلیواژ است جنین های ایده آل روز سوم که در مرحله کلیواژ قرار دارند، دارای ۸-۶ بلاستومر با اندازه مساوی و فاقد قطعه قطعه شدن سیتوپلاسمی هستند.
جنین های دارای کیفیت ضعیف تر، ممکن است سلول های کمتر، بلاستومرها با اندازه نامساوی و یا درجات متفاوت قطعه قطعه شدن را نشان دهند. انتقال جنین با مشکلات بالقوه ای همراه است. موکوس موجود در داخل مجرای سرویکس ممکن است نوک کاتتر را مسدود و سبب احتباس یا قرار گیری نادرست جنین در رحم شود. هم چنین موکوس سرویکس ممکن است به عنوان منبع آلودگی باکتریایی حفره رحم عمل کرده و تأثیر نامطلوبی بر نتایج داشته باشد. بهتر است موکوس واضح یا بیش از حد سرویکس قبل از انتقال جنین خارج شود، ولی شواهدی مبنی بر مفید بودن لاواژ شدید سرویکس وجود ندارد.
وجود خون در نوک کاتتر بعد از انجام انتقال، نشانه تروما به مخاط اندوسرویکس یا آندومتر است و با کاهش میزان حاملگی ارتباط دارد. جنینی که بعد از انتقال به کناره خارجی کاتتر می چسبد ممکن است هنگامی که کاتتر بیرون کشیده می شود جابه جا ویا خارج شود. بررسی میکروسکوپی كاتتر بلافاصله بعد از انتقال جنین، وجود جنین های باقیمانده را که مستلزم دومین روند انتقال است، شناسایی می کند. کاتترهای انتقال جنین، تنوع چشمگیری از نظر طراحی دارند. این كاتترها ممکن است تا حدی سخت و یا کامل نرم باشند. بسیاری از این كاتترها دارای یک غلاف خارجی انعطاف پذیر نیز هستند. کاتترهای سخت و کاتترهای دارای غلاف خارجی انعطاف پذیرف آسان تر جاگذاری می شوند، اما از طرف دیگر در مقایسه با کاتترهای نرم سبب افزایش تروما و انقباضات رحمی می شوند.
اگرچه كاتترهای نرم نتایج بهتری نسبت به کاتترهای سخت به وجود می آورند، هیچ یک از کاتترها برتری اثبات شده ای بر انواع دیگر ندارند. سرنگ هایی نیز که همراه با کاتتر انتقال استفاده می شوند، طرح ها و ویژگی های عملکردی متفاوتی دارند. در تعدادی از این وسایل، خروج کنترل شده دقیق، به منظور پرهیز از خروج ناگهانی جنین از کاتتر ضرورت دارد و برخی دیگر که دارای پیستونی با انتهای قابل فشرده شدن هستند، می توانند به طور ناخواسته سبب آسپیراسیون مجدد جنین ها بعد از رهایی فشار شوند. تزریق مجدد بعد از اینکه کاتتر به میزان حدود یک سانتیمتر درون رحم خارج شد، ممکن است به جلوگیری از جریان رو به عقب مایع انتقال (که از اثر مویینه ای ناشی می شود) کمک کند.
بهتر است تا حد امکان از بروز انقباضات رحم در زمان انتقال جلوگیری شود. میزان لانه گزینی و حاملگی با افزایش فرکانس انقباضات میومتر کاهش می یابد. دست کاری های مرتبط با انتقال هایی که از نظر تکنیکی با دشواری همراه هستند و یا استفاده از تناكولوم سرویکس، انقباضات رحمی را تحریک می کند و این امکان وجود دارد که جنین ها به داخل لوله های رحم یا در جهت پایین به سمت سرویکس، هل داده شوند. وجود مقادیر زیاد مایع انتقال (بیش از ۵۰-۲۰ میکرولیتر) و یا هوا در بالای ستون مایع، ممکن است احتمال خروج جنین ها از رحم و ورود آنها به لوله فالوپ را افزایش دهد.
غلظت پروتئین و ویسکوزیته مایع انتقال، ظاهرا اثری بر نتایج ندارند. شواهد محدود نشان می دهند که اگر نوک کاتتر با فوندوس تماس پیدا نکند و انتقال در سطحی حدود ۱-۰/۵ سانتی متر پایین تر از فوندوس انجام شود، بهترین نتایج حاصل می شوند. انتقال در موقعیت های بالاتر در فوندوس، ممکن است خطر حاملگی نابجا را افزایش دهد و انتقال در سطح پایین تر نیز ممکن است سبب لانه گزینی در سرویکس شود.
اگرچه اغلب توصیه می شود بیمار بعد از انتقال جنین به رحم، ۳۰ دقیقه یا بیشتر در بستر استراحت کند، شواهدی در مورد بهبود پیامدها در اثر این کار وجود ندارند. در نتیجه، بیماران می توانند فعالیت های عادی روزمره خود را از سر بگیرند؛ فعالیت فیزیکی و رژیم غذایی، اثر مشهودی بر پیامدها ندارد. کرامپ متناوب خفيف و نفخ شکم علایم شایعی هستند، اما در صورت وقوع درد متوسط یا شدید، بررسی جهت رد کردن احتمال عفونت، پیچ خوردگی (Torsion تخمدان، سندروم تحریک بیش از حد تخمدان و سایر علل درد شکمی، ضرورت دارد. به طور خلاصه، هدف از انتقال جنین، قرار دادن جنین ها به نحو صحیح و بدون تروما در داخل رحم است. در صورت امکان، باید موکوس و خون خارج شود و از انقباضات رحمی جلوگیری شود. انتقال آزمایشی اولیه، به شناسایی زنانی که از اتساع سرویکس قبل از شروع درمان سود می برند کمک می کند و انتقال با حجم کم مایع و با استفاده از کاتترهای نرم و تحت هدایت سونوگرافی، به کسب بهترین نتایج منجر می شود.
منبع: کتاب رویکردهای بالینی ناباروری در بیولوژی تولید مثل
همچنین بخوانید: